Manyetik rezonans testinde vücuttaki herhangi bir yerini görüntülemek adına radyo dalgaları ve manyetik alandan yardım alınır. Peki, MR yani manyetik rezonans nedir? Ne zaman ve neden çekilir?
Emar (MR) Nedir?
“Emar nedir?” diye merak ediyorsanız Manyetik rezonans görüntüleme olarak da bilinen bu işlemin radyo dalgaları ve manyetik alan ile vücuttaki doku ve organların enine kesit görüntüleri ürettiğini bilmelisiniz. Bu yöntem sayesinde röntgen, ultrason ya da bilgisayarlı tomografi ile elde edilemeyen görüntüler yüksek çözünürlüklü olarak görüntülenebilir. Görüntünün elde edilmesini sağlayan sinyal, vücuttaki su ve yağ moleküllerinde bulunan çekirdeklerden gelir. Bu işlem sırasında kişi radyo dalgalarını ve manyetik alanı hissetmez ve işlem ağrısızdır.
MR Cihazı Nedir?
MR cihaz ünitesi dairesel bir mıknatısla çevrilidir ve büyük silindir şeklindedir. Bu mıknatısın ortasında da kayabilen masa bulunur. Cihaz bazı hastanelerde yanları açık modelde de kullanılır. Cihazın ürettiği manyetik alan, vücuttaki su molekülü çekirdeklerini yeniden düzenler ve görüntüler elde eder.
Emar (MR) Türleri Nelerdir?
Çok sayıda MR türü bulunur ancak genel olarak fonksiyonel MR ve difüzyon Ağırlıklı MR kullanılır. Emar türleri aşağıdaki gibidir:
Açık MR
Beyin ve Omurilik MR
Difüzyon Ağırlıklı MR
Fonksiyonel MR (FMR)
Kalp ve Damar Sistemi Emarı
Kas İskelet Sistemi MR
Meme Emarı (MR)
MR Anjiografi
Perfüzyon Ağırlıklı MR (PA–MR)
Prostat MR
Vücut Emarı (MR)
Emar (MR) Neden Çekilir?
Emar ile kişinin iskelet sistemi, doku ve organları ameliyatsız bir şekilde incelenebilir. Bu inceleme ile elde edilen yüksek çözünürlüklü görüntüler sayesinde de kişideki sorunlar teşhis edilir. Yani MR, hastalığı ya da hasarı tespit ederek tedavi sürecinin etkinliğinin izlenmesine yardımcı olur. Emar kullanılarak vücudun farklı bölgeleri incelenebilir.
Emar (MR) Hangi Hastalıklarda Kullanılır?
“Beyin MR ile hangi hastalıklar teşhis edilir?” konu hakkında merak edilen sorular arasındadır. Emar cihazı ile vücudun farklı bölgeleri için farklı uygulamalar yapılabilir. MR ile özellikle vücudun yumuşak dokuları ve kemiksiz kısımları görüntülenebilir. MR cihazı ile aşağıdaki işlemler gerçekleştirilir:
Abdominal diffüzyon görüntüleme yapılır.
Alt karın bölgesi ve karın içi organlar incelenir.
Bel bölgesi, sırt ve boyun patolojileri gerçekleştirilir.
Beyin emarı ile beyin, kulak, iç kulak, deyin atardamar ve toplardamar sistemi gibi kafa bölgesi incelenir.
Beyin MR yanı sıra boyun yapısı, dil, gırtlak, tükürük bezleri ve yutak incelenir.
BOS akım çalışması gerçekleştirilir.
Dinamik dokular incelenir.
El, el bileği, kol, dirsek, omuz, ayak, ayak bileği, diz, uyluk ve kalça gibi uzuvlar incelenir.
Kinematik incelemeler gerçekleştirilir.
MR spektroskopisi yapılır.
Tüm vücut anjiografisi yapılır.
Tüm vücut metastaz tarama yapılır.
Emar (MR) Nasıl Çekilir?
“MR nedir? Nasıl çekilir?” sorusu da merak edilenler arasında. Emar cihazı kullanımı için herhangi bir hazırlık gerekmez. Özel bir durum ve uyarı olmadıkça da hasta yemek yiyerek ve rutin olarak kullandığı ilaçları alarak işleme gelebilir. İlk olarak hastadan çekim için tıbbi geçmişi ile ilgili kapsamlı bir form alınır. İşleme girerken de hastanın üzerinde bulunan takı, saç aksesuarları, takma diş, kredi kartı, gözlük, metal aksamlı sütyen ve işitme cihazı gibi metal içeren parçaların tümü işlemde kuvvetli bir manyetik alan oluştuğu için alınır. Ardından hastaya masaya uzanır ve işlem başlatılır. İşlemin süresi yapılan görüntülemeye göre değişmektedir. İlaçlı beyin emarı çektirenler için hazırlık süreci normal emar çekimine göre daha uzundur. Hastanın işlem sırasında hareket etmemesi elde edilecek görüntülerin doğruluğu bakımından oldukça önemlidir.
İlaçlı Emar Nasıl Çekilir?
Bazı durumlarda doktor isteği ile çekim yapılacak bölgenin daha detaylı görüntüsünü elde etmek adına ilaçlı MR istenebilir. Peki, ilaçlı MR nedir? Bu işlem, çekim yapılacak bölgenin detaylı görüntüsünü elde etmek adına hastanın damarına gadolinyum adı verilen maddenin enjekte edilmesidir. Enjekte edilen bu madde sayesinde dokularda daha net görüntüler elde edilir. İlaçlı MR çektirenler yorumları çekimin ardından bu maddenin vücuttan atılması için bol su içilmesi yönündedir.
Emar (MR) Çekimi Öncesi Yapılması Gerekenler
MR için önceden hazırlık yapılması gerekmez ancak bazı durumların önceden doktora bildirilmesi gerekir. Bu durumlar:
Belirli ilaçlara ve yiyeceklere alerji olması ya da astım
Emzirme
Hamilelik
Karaciğer veya böbrek hastalığı gibi problemler
Metal tabanlı cihazların vücutta olması
Son dönemlerde geçirilmiş ameliyat
Emar (MR) Zararları
MR zararları merak edilenler konular arasında. Emarın zararlarından biri gürültüdür. Bu gürültü 120 desibele kadar çıkabilir. Bu nedenle çekim öncesinde hastaya kulak koruması verilerek zarar engellenir.
Emar gebeliğin ilk 3 ayında tehlikelidir. Fetusun organların oluştuğu bu süreçte MR çekimi bu nedenle önerilmez. MR klostrofobisi olanlar için zorlayıcı olabilir. Bu nedenle klostrofobisi olan kişilere sakinleştirici verilebilir. Ek olarak hastanın eline panik butonu verilerek de bu süreç yönetilir.
Emar (MR) Testinden Sonra?
“MR’dan sonra ne yapmalı?” diye merak ediyorsanız aşağıdaki maddelere göz atabilirsiniz:
İşlem bitiminde yattığınız masadan kalkarken acele etmemeli ve yavaş hareket etmelisiniz.
İşlem için herhangi bir sakinleştirici uygulandıysa sakinleştiricinin etkisinin geçmesini beklemelisiniz.
İşlem anında kontrast boya uygulandıysa işlemden belirli bir süre sonra kızarıklık, şişme, kaşıntı ve nefes alıp vermede güçlük çekme gibi durumlar yaşıyorsanız mutlaka doktorunuzu aramalısınız.
Emar (MR) Sonuçları
Manyetik rezonans görüntüleme sonuçları radyolog tarafından yorumların ve elde edilen bulgular doktora raporlanır. Raporun doktora iletilme süreci görüntüleme merkezine bağlıdır. Raporun doktora iletilmesinin ardından doktor elde edilen önemli bulguları ve bulgulara göre uygulanacak tedavi adımlarını hasta ile görüşür.